Multiple sclerose geeft geheimen maar vragen blijven bestaan

Wereldwijd hebben meer dan twee miljoen mensen multiple sclerose (MS). In een verontrustende trend lijkt het aantal nieuwe patiënten te stijgen - vooral het aantal vrouwen, in vergelijking met mannen, dat deze chronische ongeneeslijke ziekte van het centrale zenuwstelsel ontwikkelt.
Deze week wonen meer dan 7000 vooraanstaande MS-artsen en onderzoekers in Lyon, Frankrijk, op de jaarlijkse wetenschappelijke conferentie van de Europese commissie voor behandeling en onderzoek bij multiple sclerose (ECTRIMS).
In de officiële persconferentie van de conferentie beschreven vooraanstaande MS-clinici enkele van de onbeantwoorde vragen die momenteel de MS-gemeenschap in verwarring brengen.
"Een zorg is het groeiend aantal vrouwen in vergelijking met mannen die MS ontwikkelen. Sinds de jaren 1950 is dit aandeel gegroeid van een verhouding van 2: 1 (vrouwen naar mannen) tot 3: 1." We weten niet waarom, " zei professor Christian Confavreux, Hopital Neurologique, Lyon, Frankrijk en voorzitter van ECTRIMS 2012.

Gevraagd naar de schijnbare toename van MS die zich momenteel in het Midden-Oosten voordoet, zei het panel dat dit een mysterie was, maar er waren aanwijzingen.
"MS lijkt een ziekte van 'het moderne leven' te zijn", zei professor Confavreux. Naarmate minder ontwikkelde samenlevingen moderniseren, veranderen veel factoren, zoals elementaire hygiëne, vaccinaties, roken en voeding.
"We weten niet wat het is, maar iets in deze nieuwe manier van leven leidt tot een toename van MS." Hij wees naar de Franse West-Indië, waar een belangrijke studie intrigerende bevindingen had opgeleverd.
Mensen uit eilanden zoals Martinique en Guadeloupe die in de jaren vijftig naar Frankrijk emigreerden en vervolgens teruggingen naar hun geboorteplaats, vertoonden een vijfvoudige hogere MS-snelheid dan mensen die rond dezelfde tijd werden geboren en nooit de eilanden verlieten. De theorie dat dit iets te maken had met verbeterde hygiëne in het gastland [Frankrijk] was 'erg verleidelijk', zei hij - het denkbeeldige idee is dat wanneer de hygiëne verbetert, het immuunsysteem van het lichaam minder wordt uitgedaagd en dit op de een of andere manier MS kan helpen activeren na virale of andere infectie.
Verschillende ECTRIM-presentaties behandelen de mogelijke rol van virussen bij het triggeren van MS. "Het is denkbaar dat een microbe, hoewel onschadelijk bij één persoon, kan bijdragen aan het triggeren van MS in een andere persoon", zegt professor Renaud Du Pasquier, CHUV, Lausanne. Hij citeert het Epstein-Barr-virus dat infectieuze mononucleosis veroorzaakt en dat het risico op het ontwikkelen van MS-risico vervaagt bij geïnfecteerde personen.

Veel nieuwe behandelingen komen eraan

Professor Confavreux zei dat de MS-gemeenschap nu voldoende behandelingen heeft om terugval bij MS-patiënten te helpen voorkomen, maar de resterende uitdaging is om behandelingen te vinden die progressie van de ziekte (accumulatie van handicap) voorkomen.
Op de vraag waarom er nu een overvloed aan nieuwe medicijnen wordt ontwikkeld of in gebruik wordt genomen, hebben professor Michel Clanet, Le Centre Hospitalier Universitaire de Toulouse (CHU) Frankrijk en de voorzitter van ECTRIMS gewezen op een nieuw begrip van de auto-immuunbasis van MS en een reeks nieuw onderzoek door collega's in de immunologie, die hij typeerde als "erg slim".
"Ze begrijpen het immuunsysteem, de cascade van ontstekingsmediatoren zoals cytokines en ze weten hoe ze deze cascade kunnen aanpassen, zodat er meer nieuwe geneesmiddelen worden ontwikkeld," zei hij.
Professor Confavreux klonk voorzichtig bij het knutselen met het immuunsysteem, vooral wanneer patiënten gedurende drie of vier decennia behandeling nodig zouden kunnen hebben. Hij vond dat dit een zorgvuldige risicobeoordeling vergde. "We moeten de ware risico's van het uitvoeren van immunotherapie kennen", zei hij.

Professor Confavreux benadrukte het belang van het bepalen van de werkzaamheid op lange termijn bij dagelijks klinisch gebruik, in plaats van in de ietwat kunstmatige setting van klinische onderzoeken. Professor Clanet was het daarmee eens. "We moeten zien wat er gebeurt in grote populaties, omdat patiënten in klinische onderzoeken zeer geselecteerd zijn.Het is erg belangrijk om patiënten te volgen in Fase IV [lange termijn] observationele studies," zei hij.
Gelukkig zijn dergelijke gegevens nu in opkomst voor nieuwere immunomodulerende behandelingen. Een symposium op dinsdagavond vatte de 'echte wereld'-ervaring samen met de eerste orale, eenmaal daagse immunomodulerende MS-behandeling Gilenya (fingolimod).
Sinds de lancering van het medicijn twee jaar geleden werd het gegeven aan ongeveer 49.000 patiënten in 65 landen, die ongeveer 52.000 patiëntjaren aan blootstelling accumuleerden, zei professor Jean Pelletier, hoofd van de afdeling Neurologie aan het Timone University Hospital, Marseille, Frankrijk.
Dr. Martin Duddy, consultant neuroloog aan de Royal Victoria Infirmary, Newcastle-upon-Tyne, UK zei dat een toenemend aantal gegevens het gebruik van medicijnen bij MS ondersteunde, met cumulatieve gegevens die een snelle en aanhoudende ziektebestrijding laten zien plus een goed gekarakteriseerd veiligheidsprofiel.
Geschreven door Ian Mason PhD